Otodectes cynotis - świerzb

Świerzbowiec uszny „Otodectes cynotis” pasożytuje w zewnętrznym przewodzie słuchowym. W zaawansowanych przypadkach atakuje także inne okolice ciała, np. szyję, grzbiet, lędźwie, ogon. Zarażenie szerzy się drogą kontaktu bezpośredniego – od chorego do wrażliwego osobnika. Młode zwierzęta – w szczególności kocięta, chorują znacznie częściej niż dorosłe czworonogi. Możliwe jest także przeniesienie drobnoustroju na ludzi, u których powoduje on silny świąd w okolicy ramion i na tułowiu.

Objawy świerzbu wywołane są mechanicznym i chemicznym drażnieniem tkanek przez żerujące w nich pasożyty. Infekcji towarzyszą miejscowe odczyny alergiczne, lokalne stany zapalne oraz silny świąd. Nieustanne swędzenie zmusza czworonoga do ciągłego drapania i dodatkowego podrażniania zainfekowanych miejsc. Doprowadza to do zaostrzenia objawów choroby oraz mechanicznego roznoszenia świerzbowców na inne okolice ciała. W małżowinie zajętej przez drobnoustroje gromadzi się znaczna ilość ciemnobrązowej, woskowej, suchej wydzieliny. W zaawansowanym stanie zgromadzona maź tworzy odlew kanału słuchowego i zatyka jego światło niczym korek (zwierzę niedosłyszy). Nieleczona inwazja rozprzestrzenia się i może powodować uszkodzenie błony bębenkowej. W skrajnych przypadkach dochodzi do uogólnienia procesu chorobowego i rozniesienia pasożytów na obszar całego ciała. Zmiany skórne mają postać miejscowych wyłysień i silnie swędzących grudkowych wykwitów

Podstawą rozpoznania świerzbu usznego jest badanie mikroskopowe wymazu pobranego z kanału słuchowego. Pod mikroskopem widoczne są dojrzałe formy pasożytów oraz ich larwy i jaja. Diagnostyka zwykle nie przysparza trudności.

Leczenie świerzbu polega na dokładnym oczyszczeniu kanałów słuchowych z zalegającej wydzieliny, a następnie zakropleniu do nich środków przeciwpasożytniczych działających zabójczo na roztocza. Preparaty douszne powinny być stosowane przez 7-10 dni. Alternatywnym rozwiązaniem jest jednorazowe zaaplikowanie kropli „spot-on” zawierających selamektynę (np. Stronghold) w okolicy szyi lub iniekcyjne podanie iwermektyny (preparat niezarejestrowany dla psów i kotów, dlatego przed jego podaniem wymagana jest zgoda właściciela czworonoga). U większości zwierzaków leczenie przebiega sprawnie i chory szybko powraca do zdrowia.

W celu profilaktyki zaleca się systematyczne stosowanie preparatów przeciw pasożytom zewnętrznym. Na rynku dostępne są obroże lub krople „spot-on” zawierające kilka substancji czynnych skutecznie zwalczających skórne inwazje pasożytów najczęściej nękających psy i koty.

bk